






Eva-Hi Adrina how are you?
Adrina-Oh hi Eva good how are you.
Eva-I’m good listen Nare is coming back from Russia tomorrow and me and Maral going to make a surprise celebration do you want to come with us?
Adrina-Yeah sure do you have any ideas.
Eva-No do you know what we can do?
Adrina-Maybe we can go to the roller-skating place to roller skate?
Eva-Mhh no Nare doesn`t like roller-skating and there will be lots of kids there.
Adrina-Ohh ok maybe we can go to Yerevan-park?
Eva-Mhh no Yerevan-park is closed tomorrow.
Adrina-Mhh ok then what does she like to do?
Eva-Mhh Nare like`s going to the beach and swim what about the beach.
Adrina-Yeah that`s a great idea. Where should we meet?
Eva-Let`s meet in front of the new cafe.
Adrina-Ok when should we meet?
Eva-Let`s meet tomorrow morning at 10am.
Adrina-Ok tomorrow morning at 10am in front of the new cafe.
Eva-It`s a plan I will tell Maral.
Adrina-Ok cool.
1.Անուն, ազգանուն
Ադրինա Անդոնյան
2.ԴպրոցԱրևելյան դպրոց-պարտեզԱրևմտյան դպրոց-պարտեզՀյուսիսային դպրոց -պարտեզՀարավային դպրոց-պարտեզՄիջին դպրոցԱվագ դպրոցՔոլեջայլ
3.ԴասարանԱռաջինԵրկրորդԵրրորդՉորրորդՀինգերորդՎեցերորդՅոթերորդՈւթերորդԻններորդՏասներորդՏասնմեկերորդՏասներկուերորդՔոլեջի ուսանողայլ
4.Էլեկտրոնային հասցե
adrina-antonyan@mskh.am
5.Թթենու վրա կար 14 ծիտ, իսկ ծիրանենու վրա մի քանի ծիտ: Երբ թթենուց 2 ծիտ թռավ ծիրանենու վրա, ծիտիկների քանակը հավասարվեց: Քանի՞ ծիտ կար ծիրանենու վրա։
12
6.Մայրիկը գնեց 12 կոնֆետ: Նենսին կերավ դրանց կեսը, Սոֆին կերավ երեք կոնֆետ, իսկ Մարին` մնացածը: Քանի՞ կոնֆետ կերավ Մարին։
3
7.Գրապահարանի դարակում 23 գիրք կար։ Արեգը որոշեց վերցնել Ջ․Ռոդարիի «Հեքիաթներ հեռախոսով» գիրքը։ Անին հուշեց նրան, որ գիրքը վերջից հաշված ութերորդն է։ Սկզբից հաշված ո՞րերորդ գիրքը պետք է վերցնի Արեգը:
5
8.Այսօր` մարտի 26-ն է՝ չորեքշաբթի: 10 օրից շաբաթվա ի՞նչ օր կլինի:
Ափրիլի-3րդ
9.Յոթ հարկանի շենքի առաջին հարկում ապրում է 2 հոգի։ Յուրաքանչյուր հաջորդ հարկի բնակիչների թիվը ավելանում է 2-ով։ Քանի՞ բնակիչ ունի այդ շենքը։
14
10.Ճամփորդության ժամանակ Ալեքսան, Եվան, Տիգրանը որոշեցին լուսանկարվել։ Եվան և Տիգրանը ցանկանում էին կանգնել կողք կողքի։ Քանի՞ եղանակով կարող են կանգնել ճամփորդ ընկերները լուսանկարվելու համար։
8
11.Սեբաստացի սովորողները ծաղիկներ տնկեցին իրարից 2 ոտնաչափ հեռավորությամբ։ Ստացվեց 14 ոտնաչափ երկարությամբ շարք։ Քանի՞ ծաղիկ տնկեցին սովորողները:
28
12.Նապաստակների թաթերի քանակը 12-ով շատ է նրանց պոչերի քանակից: Քանի՞ նապաստակ կա:
3
13.Ծաղկամանում կան ծաղիկներ։ Բացի երկու հատից, մնացածը վարդ է, բացի երկու հատից մնացածը երիցուկ է, բացի երկու հատից մնացածը կակաչ է։ Քանի՞ ծաղիկ կա ծաղկամանում։
8
14.Սովորողները մայրիկների համար պատրաստեցին շոկոլադ: 20 տուփերից յուրաքանչյուրում տեղավորեցին 3-ական շոկոլադ, այնուհետև ավելացած 5-ը կերան։ Ընդամենը քանի՞ շոկոլադ էին պատրաստել սովորողները։
5
Անուն ազգանուն էլ. հասցե*
Adrina Andonyan adrina-antonyan@mskh.am
Դասարան, դպրոցի անուն*
5th grade south school
Քաղաք, գյուղ, երկիր*
Yerevan Armenia
Առկա՛ ես սովորում, թե՛ հեռավար*
առկա
հեռավար
Գրեք պատասխանները հարցերին համապատասխան.
Option 1
May I ride a bike in the yard? Yes, _______________ .
Do you like to go shopping? No, ______I don’t___________.
Does your friend speak English well? Yes, ___she does______________.
Can you help me to write the letter? No, ___I can’t_______
I like where I live. There are a lot of parks and restaurants, and we don’t get much rain. There aren’t many cars and a lot of people walk. There aren’t many children in my school, but we don’t get much homework so we have lots of time to play after school!
Option 1
She likes her town.
true (ճիշտ)
false (սխալ)
Clear selection
There aren’t many restaurants
true
false
Clear selection
There aren’t many cars.
true
False
Clear selection
There are lots of children in her school.
true
False
Б. Упражнение 6. Напишите предложения в будущем времени.
Модель
: Я завтракаю утром. – Я буду завтракать утром.
Упражнение 8. Напишите текст в будущем времени.
Утром студенты сидят в классе. Они проверяют домашнее задание,
повторяют новые слова. Потом преподаватель объясняет новую тему.
Студенты слушают, потом они отвечают. Мой друг Али пишет на доске
глаголы, а я читаю эти глаголы. Потом мы пишем диктант. Студенты пишут
диктант очень хорошо.
Առաջադրանքներ
1․Չարենցի Ես իմ անուշ Հայաստանի բանաստեղծությունից դուրս գրի՛ր հետաքրքիր և Չարենցին հատուկ բառերը, այդ բառերը օգտագործելով՝ հորինի՛ր բանաստեղծություն։
2․Կազմի՛ր չարենցյան բառարան․ օգտվի՛ր քեզ ծանոթ բանաստեղծություններից։
3․Օգտվելով համացանցից՝ գրի՛ր Չարենց կեղծանվան ծագումնաբանությունը, ի՞նչ վարկածներ կան։
4․Գրի՛ր դարձվածքների բացատրությունները, այս դարձվածքներով կազմի՛ր մեկական նախադասություն։
աշխարհ տեսնել
աչքի ընկնել
գլխին քարոզ կարդալ
խելքը թռցնել
լեզուն կապ ընկնել
երեսով տալ
գլուխ պահել
5․Գրի՛ր հետևյալ բառերի հոմանիշները և հականիշները․
վախ
բաղձանք
խնդրանք
ավարտել
կիրթ
խորդուբորդ
կեղծավոր
6․Գրի՛ր բառեր, որոնք հակառակ կողմից կարդալիս ստացվում են նոր բառեր․
Օրինակ՝ մարդ-դրամ, սրահ-հարս
Հայ մեծ պոետ Եղիշե Չարենցը (իսկական անունը Եղիշե Աբրահամի Սողոմոնյան), ծնվել է 1897թ. մարտի 25-ին Կարս քաղաքում` բազմազավակ հայի ընտանիքում:1908թ. Չարենցն ընդունվել է Կարսի վարժարան, ուր դպրոցական «Գարուն» ալմանախում հրատարակվել են նրա բանաստեղծությունները: Ստանալով հնգամյա կրթություն` արդեն ձեւավորվող պոետն իր գիտելիքները հարստացրել է անդադար կարդալու միջոցով:1914թ. Կարսում լույս է տեսել գրողի «Չարենց» գրական կեղծանունով «Տխուր ու գունատ աղջկա 3 երգերը…» բանաստեղծությունների ժողովածուն:
Ազգային ազատագրական պայքարն եւ Առաջին Աշխարհամարտը Եղիշե Չարենցի մեջ սպանում են պատանեկան երազները: Նա կամավորական է գրվում եւ միանում Արեւմտյան Հայաստանը զավթիչներից ազատելու շտապող մարտիկներին: Այդ տարիներին նա ստեղծում է իր լավագույն գործերից մեկը` «Դանթեական առասպելը», որում նկարագրում էր 20-րդ դարասկզբի պատերազմի սարսափները:
1915թ. Եղիշե Չարենցը մեկնում է Մոսկվա` Շանյավսկու համալսարանում ուսումը շարունակելու նպատակով: 1919թ. վերադառնում է Երեւան եւ սկսում դասավանդել դպրոցում: Այդ տարի Թիֆլիսում լույս է տեսնում «Ամբոխները խելագարված» հանճարեղ պոեմը:
1921թ. Եղիշե Չարենցն ամուսնանում է Արփենիկ Տեր-Աստվածատրյանի հետ: Վերջինս ծանր հղիության հետեւանքով 1927թ. մահանում է: Կնոջ հիշատակին Չարենցը բազմաթիվ բանաստեղծություններ է գրել: 1931թ. նորից է ամուսնանում: Շատ չանցած կինը` Իզաբելա Նյազովան, նրան դուստր է ծնում, որին Արփենիկ են կոչում, իսկ 1935թ. ծնվում է նրանց 2-րդ դուստրը` Անահիտը:
1936թ. հուլիս-օգոստոս ամիսներին սկսվում են հայ մտավորականության ձերբակալությունները: Եղիշե Չարենցին սեպտեմբերին տնային կալանքի են ենթարկում` մեղադրելով ահաբեկչության եւ ազգայնականության մեջ: Բոլոր գրախանութներից վերացնում են նրա գրքերը, իսկ նորերի հրատարակումը` դադարեցնում: Սկսվում են ճնշումները ընտանիքի հանդեպ:
Որոշ ժամանակ անց հանճարեղ բանաստեղծին ձերբակալում են եւ հակասովետական գործունեություն իրականացնելու շինծու մեղադրանք ներկայացնում: Շատ չանցած՝ 1937թ նոյեմբերի 27-ին, Եղիշե Չարենցն իր մահկանացուն է կնքում երեւանյան բանտերից մեկի հիվանդանոցում: Ըստ պաշտոնական վարկածի՝ դիահերձումը ցույց է տվել, որ մահվան պատճառը չափազանց տկարացած առողջական վիճակն է եղել, ինչի համար հիմք են ծառայել բազմաթիվ հիվանդությունները: Չարենցի վերջին հանգրվանը հայտնի չէ:
1․Կազմի՛ր բաղադրյալ կազմությամբ իգական անուններ , որոնց երկրորդ բաղադրիչը լինի անուշ բառը․
Օրինակ՝ Հայկանուշ
2․Հետևյալ գոյականներից կազմի՛ր ածականներ, բայեր․
սեր
ծաղիկ
գործ
դադար
աղմուկ
3․Գրի՛ր մեկ բառով՝ կատակ անել, բարև տալ, գլխի ընկնել, ձեռ առնել, սիրտ տալ, կարգի բերել, վայր բերել
4․Առանձնացրո՛ւ տրված բառերի արմատները և ածանցները․
համեմունք
շրթունք
հիմունք
վարմունք
բուրմունք
հարցմունք
ցուցմունք
զբաղմունք
զգացմունք
մտածմունք
Жили — были огурец, помидор и морковь. Однажды
помидор говорит: «Мне дедушка рассказывал, что где – то далеко
живут существа, похожие на нас». «Ой, как интересно!» —
воскликнула морковь. «А давайте отправимся в путешествие», —
предложил огурец. Так они начали собираться в долгий путь.
Плывут они день, другой․ Вдруг пошел сильный дождь, подул
ветер. Испугались огурец, помидор и морковка, и стали кричать,
махать руками. Вдруг из воды показалась чья – то мордочка. Это
был дельфин Стёпа. Друзья стали рассказывать, что поплыли
искать похожих на себя существ. А Стёпа им отвечает: «Да, я
знаю, здесь недалеко на острове живут такие же, как и вы. Я вас
провожу!». Прыгнули огурец, помидор и морковка на спину
дельфина, и поплыли на остров.
Бабушка и ее внук Коля сажали огурцы. Коля держал в руках
мокрую тряпочку с семенами. Бабушка брала по семечки и
опускала в землю. Вдруг Коля услышал запах свежего огурца. – Такие маленькие, а уже пахнут огурцами! – удивился мальчик. – Всегда видно, что из чего получится, – ответила бабушка. – А видно, каким я буду, когда вырасту? – спросил Коля. – Видно, – улыбнулась бабушка, ты у меня помощник. Вырастешь
и будешь хорошим работником, полезным стране человеком.
Папа обещал Коле и Вере, что в воскресенье он поведёт их в
зоопарк. Дети знают, кто живёт в зоопарке. Там живут разные
звери: слоны, тигры и забавные обезьяны. В субботу вечером
Коля пошёл на кухню и стал собирать в сумку продукты. –
Что
ты
делаешь? –
спросила
Вера. – Мы должны взять еду для зверей. Нельзя идти в гости без
подарков. Смотри, колбасу мы отнесём тигру, печенье – слону,
яблоки –
обезьянам. – А черепахам? Что мы подадим черепахам? Помидоры? – Я не знаю, что любят черепахи. Давай спросим папу.
В
это
время
в
кухню
пришёл
папа. – Дорогие мои, все эти вкусные вещи придётся оставить дома.
Животным в зоопарке дают специальный корм. Если все дети
будут давать слонам, обезьянам, волкам и черепахам конфеты,
колбасу,
печенье
и
помидоры,
звери
заболеют.
На следующий день Коля, Вера и папа пошли в зоопарк. Они
подходили к тиграм и обезьянам, заходили к слонам. Дети
видели, как давали корм крокодилам, зебрам и волкам. Звери ели
свой корм, а конфеты и печенье ели Коля и Вера.
У нас жила собака. Она была очень умная и любила мою
маму. Однажды мама пришла усталая, сняла туфли и легла на
диван. — Поставь чайник, — попросила мама. Я сказал: «Сейчас», -а сам продолжал играть. А собака взяла в зубы одну тапочку и
принесла маме. — Спасибо, — сказала мама. И собака принесла
вторую тапочку. — Умница, — сказала мама и погладила собаку.
А мне она ничего не сказала. И мне стало стыдно. Ведь мама была
очень уставшая и за ней надо было поухаживать.
У Вити жил маленький котенок. Он был веселый и забавный.
Котенок очень любил играть. Но у котенка не было имени, и
Витя сказал: —Надо назвать котенка Черныш. Мой котенок
черный. У него спинка черная, и лапки черные, и хвост черный,
и голова черная, и даже правое ухо черное. Только левое ухо
белое. Наташа сказала: —Нет, надо назвать котенка Малыш. Твой
котенок такой маленький. А ты как думаешь, какое имя лучше
дать котенку? Почему?
В каждой семье есть свои любимые семейные праздники. Есть
такие и в нашей семье. Я больше всего люблю день рождения
мамы. В этот день всегда приходит много гостей. Мама всех
приглашает за стол. Я очень люблю булочки, пироги, торт. Мой
папа очень любит Новый год. Он всегда говорит: «Новый год –
мой самый любимый праздник». А моей маленькой сестренке
нравятся любые праздники: она любит, чтобы было шумно,
играла музыка и все веселились.
Новый год — мой любимый праздник. Везде видно
приближение Нового года. На площадях, в магазинах стоят
огромные ёлки, горят разноцветные лампочки. Здесь можно
встретиться с Дедом Морозом и Снегурочкой. Зимняя ёлка с
яркими игрушками — это прекрасная традиция. Мы с братом и
сестрой любим украшать ёлку, радуемся, когда на ней загораются
электрические лампочки. Мы ждём, когда придёт к нам добрый
Дед Мороз с подарками. Люди поздравляют друг друга, дарят
подарки, желают счастья, здоровья, успехов в новом году.
К Восьмому марта все ребята в нашем классе готовили подарки
своим мамам, сестрам и бабушкам. И вели себя хорошо. И мы с
Ваней тоже решили хорошо себя вести и сделать маме подарок,
но так, чтобы она пока ничего не знала. Ваня сказал, что это
называется “сюрприз”.
Мы приготовили такие подарки: куклу на чайник, коробку с
конфетами. А две конфеты мы попробовали, чтобы узнать,
вкусно или нет. Оказалось очень вкусно. Потом мы положили все
подарки на стол и стали ждать, когда придет мама… . Когда мама
зашла в комнату и увидела подарки, она очень обрадовалась,
стала нас целовать и сказала, что мы необыкновенные дети. А что
особенного? Мы самые обыкновенные, но лучше нашей мамы
никого нет.
Девочка привела Льва домой. Она стала лечить его. Она
вылечила замерзшую лапу, покрасила Льва свежей краской. Льву
было больно, но он терпел. Когда Лев согрелся и посмотрел на
себя в зеркало, в глазах его появились вместо снежинок слезинки. -Хорошо! Тепло! Как в Африке! Как летом! Хочешь, я тебя
покатаю? – весело сказал он.
Девочка быстро забралась ему на спину. Лев весело зашагал.
Заиграла музыка. И карусельный Лев со своей маленькой
подругой помчались вперед.
Лев состарился и не мог ловить зверей. Задумал он жить
хитростью. Лег у себя в пещере и притворился больным.
Звери приходили в пещеру поглядеть на больного Льва. Много
любопытных входило к нему в пещеру, только назад никто не
вернулся.
Пришла Лисица. Остановилась у входа, смотрит.
Лев говорит ей: -Да что же ты не войдешь ко мне? -По следам я вижу, что к тебе только входят, а назад никто не
выходит, — отвечает ему Лисица.
Жила – была Волшебница- природа, и были у нее четыре
волшебные палочки: голубая, красная, желтая и белая.
Взмахнет Волшебница-природа голубой палочкой – сразу весна
наступает, красной взмахнет – лето, желтой – осень, белой – зима.
Однажды в дом Волшебницы пробрался маленький гномик по
имени Непоседа. Он был очень проказливым. Увидев
разноцветные палочки, он решил поиграть с ними.
Сначала он взял голубую палочку и взмахнул ею. Наступила
весна, и повсюду расцвели подснежники. Сама палочка тоже
превратилась в голубой цветочек – подснежник.
Полюбовался гномик Непоседа на цветочек, и снова ему поиграть
захотелось. Взмахнул он красной палочкой – и наступило лето.
Стало жарко, и дети побежали на речку купаться. А из палочки
получилась лесенка, по которой все спустились к речке.
Искупался Непоседа в речке, вышел на берег и взмахнул желтой
палочкой. Сразу стало прохладнее, на деревьях появились
желтые листья. Наступила осень. А желтая палочка превратилась
в желтый лист.
Осталась у гнома Непоседы последняя – белая палочка. “Что же
из нее может получиться?” – подумал он.
Взмахнул Непоседа палочкой и случилось чудо. Превратилась
палочка в новогоднюю елочку. И тогда Непоседа вдруг
вспомнил, что Волшебница-природа всегда собирает на
новогоднюю елочку всех своих друзей.
Непоседа осторожно положил палочки на место и побежал в лес.
Он решил подождать, когда Волшебница – природа позовет его
на новогоднюю елочку.
Жил на свете цыпленок. Он был маленький. Но он думал, что он
очень большой, и важно задирал голову. И была у него мама.
Мама его очень любила. Как-то раз налетел на маму чёрный кот
и погнал её прочь со двора. Цыплёнок остался у забора один.
Вдруг он видит: взлетел на забор красивый большой петух и во
всё горло закричал: – Кукареку! Я ли не удалец? Я ли не молодец?
Цыпленку это очень понравилось. От тоже вытянул шею. И что
было сил запищал: -Пи-пи-пи-пи! Я тоже удалец! Я тоже молодец!
Но споткнулся и шлепнулся в лужу. В луже сидела лягушка. Она
увидала его и засмеялась: “Ха-ха-ха! Ха-ха-ха! Далеко тебе до
петуха!”
Тут к цыпленку подбежала мама. Она пожалела, приласкала его.
Пошли гулять Лягушонок, Цыплёнок, Мышонок, Муравей и
Жучок.
Пришли на речку.
— Давайте купаться! — сказал Лягушонок и прыгнул в воду.
— Мы не умеем плавать, — сказали Цыплёнок, Мышонок,
Муравей и Жучок.
— Ква-ха-ха! Ква-ха-ха! — засмеялся Лягушонок. — Куда же вы
годитесь! —И так стал хохотать — чуть было не захлебнулся.
Обиделись Цыплёнок, Мышонок, Муравей и Жучок. Стали
думать. Думали- думали и придумали.
Пошёл Цыплёнок и принёс листочек. Мышонок — ореховую
скорлупку.
Муравей соломинку притащил. А Жучок — верёвочку.
И пошла работа: в скорлупку соломинку воткнули, листок
верёвочкой привязали — и построили кораблик! Столкнули
кораблик в воду. Сели на него и поплыли!
Лягушонок голову из воды высунул, хотел ещё посмеяться, а
кораблик уже далеко уплыл…
И не догонишь!
Երկրի Հեր Երկիր մոլորակի ձևի և չափերի մասին պատկերացումները հնագույն ժամանակներում եղել են շատ պարզունակ:
Երկրի գնդաձևության գաղափարը տրվել է դեռես մ.թ.ա. 6-5-րդ դարերում հայտնի փիլիսոփա Պյութագորասի կողմից, իսկ հետագայում (մ.թ.ա. 3-2-րդ դար) Արիստոտելը տվեց գնդաձևության ամենապարզ ապացույցը: Նա ուշադրություն դարձրեց այն հանգամանքին, որ Լուսնի վրա ընկնող Երկրի ստվերն ունի շրջանագծի ձև:
Միջին դարերում Երկրի գնդաձևության գաղափարը մոռացության մատնվեց: Այնինչ Հայաստանում դեռևս 7-րդ դարում Անանիա Շիրակացու հայտնի «Աշխարհացույցի» հիմքում դրված էր Երկրի գնդաձևության գաղափարը:
1522 թ. Ֆերնան Մագելանի շուրջերկրյա ճանապարհորդությունը դարձավ Երկրի գնդաձևության առաջին իրական ապացույցը:
Երկրի գնդաձևության վերջնական և տեսանելի ապացույցը տիեզերանավերից կատարված լուսանկարներն են:
Երկրի չափերը: Մինչև երկրի չափերին անցնելր՝ ծանոթանանք Երկրի առանցք և բևեռներ տերմիններին: Երկրի առանցքն այն երևակայական գիծն է, որն անցնում է նրա կենտրոնով, և որի շուրջը պտտվում է Երկիրը: Երկրի առանցքի երկու հակադիր կետերը, որոնք հատվում են նրա մակերևույթի հետ, կոչվում են բևեռներ:
Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ Երկիրն իրական գունդ չէ, այլ՝ բևեռներից սեղմված է:
Երկրի ամենամեծ շրջագիծը, որը երկիրը բաժանում է երկու հավասար մասերի, կոչվում է հասարակած, որի երկարությունը մոտ 40000 կմ է: Հասարակածին զուգահեռ տարված երևակայական շրջագծերը կոչվում ես զուգահեռականներ, իսկ Երկրի բևեռներով անցնող ե- րեակայականկիսաշրջագծերը միջօրեականներ:
Ինչպես միջօրեականները, այնպես էլ զուգահեռականները գլոբուսի և քարտեզի վրա նշվում են աստիճաններով: Բնականաբար, 00-ի զուգահեռականը հասարակածն է, իսկ հետաքրքիր է, թե ո՞րն է 00-ի միջօրեականը:
Միջազգային համաձայնությամբ՝ Լոնդոնի մոտ գտնվող Գրինվիչի աստղադիտարանի վրայով անցնող միջօրեականն ընդունվել է որպես զրոյական կամ գլխավոր միջօրեական: Ընդունված է գլխավոր միջօրեականով և դրա հակառակ կողմով անցնող 1800-ի միջօրեականով երկրագունդը բաժանել արևելյան և արևմտյան կիսագնդերի:
Միջօրեականների ու զուգահեռականների միմյանց հետ հատումից առաջացած ցանցը կոչվում է աստիճանացանց:
Աստիճանացանցի օգնությամբ որոշում են որևէ օբյեկտի՝ քաղաքի, գյուղի, տվյալ վայրի կամ օվկիանոսում լողացող նավի «հասցեն»՝ աշխարհագրական կորդինատները գլոբուսի կամ քարտեզի վրա: Աշխարհագրական կորդինատներն են աշխարհագրական լայնությունը և երկայնությունը:
Աշխարհագրական լայնությունր ցույց է տալիս Երկրի մակերևույթի որևէ կետի հեռավորությունը հասարակածից դեպի բևեռներ՝ աստիճաններով արտահայտված:
Աշխարհագրական լայնությունր լինում է հյուսիսային (հս. լ.), և հարավային (հվ. լ.):
Օրինակ՝ Երևանը գտնվում է հս. լ. մոտ 400 զուգահեռականի վրա: Սակայն այդ լայնության վրա կան բազմաթիվ այլ քաղաքներ: Հետեաբար՝ անհրաժեշտ է իմանալ նաև մյուս կոորդինատը՝ աշխարհագրական երկայնությունը:
Աշխարհագրական երկայնությունը ցույց է տալիս Երկրի մակերևույթի որևէ կետի հեռավորությունը սկզբնական միջօրեականից դեպի արևելք կամ արևմուտք՝ աստիճաններով արտահայտված:
Աշխարհագրական երկայնությունր լինում է արևելյան (արլ. ե.) ե արևմտյան (արմ. ե.): Օրինակ՝ Երեանը գտնվում է արլ. ե. 44,50 միջօրեականի վրա:
Այսպիսով՝ Երևանի աշխարհագրական կոորդինատներն են հս. լ. 400 ե արլ. ե. 44,50, այսինքն՝ Երևանը գտնվում է դրանց հատման կետում: Քարտեզ: Ունենալով պատկերացում Երկրի ձևի ու չափերի, դրա վրա գտնվող օբյեկտների մասին, ինչպես նաև՝ դրանք ավելի կիրառական դարձնելու համար, անհրաժեշտություն է առաջացել երկրագունդը կամ նրա առանձին մասերը պատկերել թղթի կամ որևէ հարթության վրա, ինչն անվանել են աշխարհագրական քարտեզ:
Տարբեր քարտեզներից կազպված գիրքը կոչվում է ատլաս:
Գլոբուս: Երկրագնդի մանրակերտը կոչվում է գլոբուս, որր լատիներեն նշանակում է գունդ: Գլոբուսը հնարավորություն է տալիս երկրագունդը տեսնելու ամբողջությամբ :
Առաջին հաջողված գլոբուսը պատրաստել է գերմանացի աշխարհագետ Մարտին Բեհայմը 15-րդ դարում:
Առաջին հայատառ գլոբուսը պատրաստվել է Վիեննայի Մխիթարյան Միաբանությունում 1850 թ. և գտնվում է Միաբանության թանգարանում